Fresco in klooster San Marco - Fra Giovanni Angelico Da Fiesole - 1441-1450
Pasen is voor de Christenen (naast Kerstmis) het belangrijkste feest waarbij gevierd wordt dat Jezus uit de dood is opgestaan (na zijn kruisiging).
De kruisiging en de wederopstanding van Jezus vonden plaats rondom de viering van Pesach, wat een van de belangrijkste feesten voor het Jodendom is; de uittocht uit Egypte en daarmee het einde van de Joodse slavernij wordt hierbij herdacht. Jezus was in Jeruzalem om Pesach te vieren, wat in de Christelijke kerk bekend is geworden als het 'Laatste Avondmaal' is eigenlijk de feestelijke Sedermaaltijd voorafgaand aan de viering van Pesach.
Pesach en Pasen zijn hierdoor aan elkaar verbonden geraakt. Echter de strijd op welke datum Pasen gevierd moest worden -Pesach wordt gevierd rond de 1e of 2e volle maan ná de lente-equinox, terwijl Rome juist de band met het Jodendom wilde doorsnijden- heeft ertoe geleid dat op het Concilie van Nicea (in 325) werd besloten dat Pasen altijd op de 1e zondag na de 1e volle maan van de lente werd gevierd.
Daarbij speelt natuurlijk ook een rol dat het de kerk handig uitkwam als de viering van Pasen min of meer op de dagen valt waar bijvoorbeeld de oude Germaanse volken de lentefeesten vierden.
Paaseieren
De chinezen aten in de 7e eeuw v Chr. al gekleurde eieren. Zij vierden het begin van de lente door 3 dagen geen vuur te maken, zodat de zon de natuur kon 'ontdooien'. Maar geen vuur is ook geen (of rauw) eten, vandaar de gekleurde eieren.
De Germanen hadden al een traditie van het verstoppen van eieren. Eieren zijn een symbool voor vruchtbaarheid en door de eieren te begraven op de akkers zou dit zorgen voor vruchtbare akkers en een goede oogst. Ook offerden de Germanen de eieren om Ostara (of Eostre), de godin van de lente en de vruchtbaarheid eer te bewijzen. De Engelse en Duitse benaming van Pasen is hieraan te danken: Easter en Ostern.
Een andere oorsprong van het paasei is dat het voor de Christenen verboden was om eieren te eten tussen Aswoensdag (de start van de Vastentijd) en Pasen. Met Pasen werden deze eieren dan gegeten en de oudste eieren werden versierd om aan te duiden welke de oudste en welke vers waren.
Het ei speelt ook een rol bij de Sedermaaltijd, dat het begin van de Joodse Pesach inluidt: een hardgekookt en vervolgens gebraden ei wordt op de Seder (of Seider)schotel gelegd en staat symbool voor het feestoffer dat met Pesach werd gebracht.
Deze Sedermaaltijd kent nog meer symbolische etenswaren: waaronder een geroosterd botje van een lam (verwijzend naar het lamsoffer voorafgaand aan de Exodus uit Egypte) en matzes: ongerezen brood (een verwijzing dat er geen tijd was om de broden te laten rijzen voorafgaand aan de Exodus).
Versierde eieren werden ook kado gegeven en kon zelfs als huwelijksaanzoek worden gezien.
De meest bekende en prachtig versierde eieren, eigenlijk juwelen in de vorm van een Paasei, zijn de bekende Fabergé-eieren. De keizerlijke eieren, gemaakt door de Russische goudsmid Peter Carl Fabergé in opdracht van de Russische tsaren.
Lupercalia- Andrea Camassei - 1635
Ansicht kaart - ca 1915
De Paashaas
Tja, de eieren worden verstopt door de bijzondere Paashaas, die een gouden vacht heeft en onzichtbaar is.
Het verzinsel dat de Paashaas ook eieren legt is waarschijnlijk ontstaan doordat in lege hazenlegers eieren worden gelegd, uiteraard door vogels :-)
Het meest bijzondere verhaal is dat de kerkklokken voor de verstopte eieren zouden zorgen. Tussen Witte Donderdag (de donderdag voor Pasen; het Laatste Avondmaal) en Paasochtend luiden de kerkklokken niet meer. Zij zijn dan allemaal naar Rome gereisd om daar gezegend te worden en gevuld met eitjes zijn ze op Paasochtend dan weer terug en liggen de eitjes verstopt in de diverse tuinen.
De Protestanten vonden dit Katholieke verhaal niet passend en bedachten de Paashaas als bezorger van de eieren.
Inspiratie voor de Paastafel
Zelf eieren verven, maar dan met natuurlijke ingrediënten: hier vind je meerdere opties.
Traditioneel staat lamsvlees op het Paasmenu, daarbij is het nu ook nog eens aspergeseizoen dus het heerlijke recept van lamskoteletjes met salsa en witte asperges past er prima bij!
En ei-met-spek-muffin doet het goed bij het Paasontbijt of de Paasbrunch.
Vrolijk en smakelijk Pasen!
Bronnen:
https://visie.eo.nl/artikel/2006/04/van-pesach-naar-pasen
https://wikikids.nl/Pasen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Pasen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Pesach#Indeling_van_de_feestperiode
https://nl.wikipedia.org/wiki/Paasei
https://www.shalomvoorisrael.nl/Pesach-en-uitleg-over-de-Sedermaaltijd
https://www.smulweb.nl/blog/post/de-geschiedenis-vn-het-paasei#
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_keizerlijke_paasei